Մելոքսիկամ - Ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղեր

Ընդհանուր նկարագրություն

​Մելոքսիկամը ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղամիջոցների (ՈՍՀԲԴ) շարքին պատկանող դեղամիջոց է, որն օգտագործվում է որպես ցավազրկող և (կամ) հակաբորբոքային:

Պրոստոգլանդինները քիմիական նյութեր են, որոնք նպաստում են բորբոքային գործընթացներին, մասնավորապես՝ հոդերում: Եվ հենց բորբոքումն է, որը առաջացնում է հոդաբորբերով (արթրիտ) պայմանավորված ցավ, կարկամվածություն և այտուցվածություն:

Մելոքսիկամն արգելակում է պրոստոգլանդինների առաջացմանը մասնակցող ֆերմենտները (ցիկլոօքսիգենազ 1 և 2), և այս մեխանիզմով կրճատում պրոստոգլանդինների մակարդակը: Արդյունքում, մեղմանում է բորբոքումը և դրան ուղեկցող ախտանիշները:

Մելոքսիկամն օգտագործման համար հաստատվել է 2000-ի ապրիլին:

Բրենդային անվանումներ

Mobic

Օրինակներ

ՈՍՀԲԴ-ների խմբի այլ դեղերից են՝

• Իբուպրոֆեն
• Ինդոմեթացին
• Նաբումետոն
• այլ բազմաթիվ դեղեր:

Ցուցումներ

Մելոքսիկամն օգտագործվում է 2 տարեկան և ավելի բարձր տարիքով անձանց մոտ օստեոարթրիտով, ռևմատոիդ արթրիտով և պատանեկան ռևմատոիդ արթրիտով պատճառված հոդերի կարկամվածությունը, այտուցվածությունը և ցավը բուժելիս:

Կողմնակի ազդեցություններ

• ՈՍՀԲԴ-ների նկատմամբ ալերգիկ անձանց մոտ Մելոքսիկամը կարող է առաջացնել շնչարգելություն: Այս դեղերի նկատմամբ սուր ալերգիկ ռեակցիա դրսևորելու առումով ռիսկային են նաև ասթմայով անձինք:
• Մելոքսիկամը կարող է առաջացնել բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա) կամ առկա հիպերտենզիայի վատթարացում: Ուստի, բուժման ընթացքում հարկավոր է վերահսկել պացիենտի արյան (զարկերակային) ճնշումը:
• Մելոքսիկամը կարող է առաջացնել օրգանիզմում հեղուկի պահպանում (այտուց): Ուստի, սրտային անբավարարությամբ անձանց այս դեղը պետք է զգուշությամբ նշանակել:
• Մելոքսիկամը կարող է թուլացնել երիկամների կողմից արյան քամազատող (ֆիլտրող) գործառույթը: Ուստի, սուր երիկամային անբավարարությամբ անձանց այս դեղամիջոցը պետք է զգուշությամբ նշանակել: Մելոքսիկամ նշանակելիս պետք է լրացուցիչ զգուշություն ապահովել նաև մեծ տարիքով անձանց, սրտային անբավարարությամբ, լյարդի գործունեության խաթարմամբ, անգիոտենզին-փոխակերպող ֆերմենտի (ԱՓՖ) արգելակիչներ կամ անգիոտենսզին II-ի պաշարիչներ ստացողների դեպքում:
• Առանց որևէ նախանշանների կարող են ի հայտ գալ մաշկային ռեակցիաներ, օրինակ՝ էքսֆոլիատիվ դերմատիտ, Ստիվեն-Ջոնսոնի համախտանիշ կամ տոքսիկ էպիդերմալ նեկրոզ:
• ՈՍՀԲԴ-ները (բացառությամբ՝ ցածր դեղաչափով Ասպիրինի) կարող են բարձրացնել կյանքին սպառնացող սրտամկանի ինֆարկտի, ինսուլտի և փոխկապված այլ հիվանդությունների ռիսկը սրտանոթային հիվանդությունների նկատմամբ բարձր ռիսկով կամ ռիսկ չունեցող անձանց շրջանում: Այս բարդությունները կարող են ի հայտ գալ բուժման վաղ փուլերում, նույնիսկ՝ առաջին շաբաթվա ընթացքում, հատկապես սրտանոթային հիվանդությունների նկատմամբ բարձր ռիսկով անձանց շրջանում: Ուստի, ՈՍՀԲԴ-ները որպես ցավազրկող միջոցներ չի կարելի նշանակել սրտի իշեմիկ հիվանդությամբ անձանց կորոնար միջամտություններից հետո:
• Կենտրոնական նյարդային համակարգի վրա դրսևորած ազդեցություններից են՝ քնկոտություն, գլխապտույտ և մթագնած տեսողություն, հատկապես այն պացիենտների մոտ, ովքեր ստանում են մեկ այլ ՈՍՀԲԴ:

Փոխազդեցություններ

• Մելոքսիկամը կարող է բարձրացնել արյան մեջ Լիթիումի մակարդակը՝ կրճատելով երիկամներով այս նյութի արտազատումը, ուստի կարող է հանգեցնել Լիթիումի թունավոր (տոքսիկ) ազդեցության սաստկացման:
• Մելոքսիկամը կարող է թուլացնել բարձր արյան ճնշման դեմ նշանակված դեղերի բուժական ազդեցությունը: Այս մեխանիզմը կապված է արյան ճնշման կարգավորման մեջ պրոստոգլանդինների դերի հետ:
• Մեթոտրեքսատի կամ ամինոգլիկոզիդների (օրինակ՝ Գենտամիցին) հետ Մելոքսիկամ նշանակելիս առաջին երկուսի մակարդակներն արյան մեջ կարող է բարձրանալ, ամենայն հավանականությամբ՝ օրգանիզմից հեռացման արագության թուլացման մեխանիզմով: Ուստի, նման փոխազդեցության պատճառով կարող է բարձրանալ Մեթոտրեքսատի կամ ամինոգլիկոզիդների թունավոր կամ կողմնակի ազդեցությունները:
• Մելոքսիկամը կարող է բարձրացնել երիկամների գործառույթի վրա Ցիկլոսպորինի բացասական ազդեցությունը և նվազեցնել Ֆուրոսեմիդի և թիազիդային միզամուղների ազդեցությունը, կրկին՝ պրոստոգլանդինների կրճատման միջոցով:
• Վարֆարին ընդունող անձինք պետք է խուսափեն Մելոքսիկամ ստանալուց արյան մակարդելիության անկառավարելի նվազեցման ռիսկի պատճառով:
• Անցյալում ասթմայի նոպա, եղնջացան կամ որևէ այլ սուր ալերգիկ ռեակցիա նշող անձինք, այդ թվում՝ առաջացած մեկ այլ ՈՍՀԲԴ-ից կամ Ասպիրինից, պետք է հրաժարվեն Մելոքսիկամից:
• Ալկոհոլ չարաշահող անձանց մոտ Մելոքսիկամը կամ այլ ՈՍՀԲԴ-ները կարող են բարձրացնել ստամոքսի խոցի զարգացման ռիսկը:
• Խոլեստիրամին, Կոլեստիպոլ և Կոլեսեվելամ ընդունող անձանց մոտ Մելոքսիկամի ազդեցությունը կարող է նվազել՝ վերջինիս աղինեով ներծծման թուլացման պատճառով:

• Հղի կանանց շրջանում Մելոքսիկամի օգտագործման անվտանգության վերաբերյալ հետազոտություններ չկան, ուստի այս դեղից պետք է խուսափել հղիության առաջին և երկրորդ եռամսյակներում: Հղիության երրորդ եռամսյակում Մելոքսիկամըկարող է առաջացնել այսպես կոչված ductus arteriosus (սրտի և թոքերի հիմնական արյունատար անոթների վաղ փակում), ուստի այս դեղամիջոցից նաև պետք է խուսափել հղիության ուշ փուլերում:
• Կրծքի կաթով Մելոքսիկամի արտազատման վերաբերյալ որևէ հետազոտություն չկա:

Դեղաչափեր

• Յուրաքանչյուր առանձին պացիենտի համար պետք է ընտրել նվազագույն արդյունավետ դեղաչափ:
• Մելոքսիկամով բուժումը սովորաբար սկսվում է օրական 7,5 մգ դեղաչափով: Որոշ պացիենտների համար կարող է կարիք առաջանալ շարունակելու 15 մգ օրական դեղաչափով, սակայն այս և ավելի բարձր դեղաչափով բուժումը պահանջում է բժշկի մշտական հսկողություն:
• Պատանեկան ռևմատոիդ արթրիտը բուժվում է՝ սկսած օրական 0,125 մգ/կգ-ից մինչև 7,5 մգ/օր:
• Մելոքսիկամը կարող է ընդունվել սննդի հետ կամ առանց դրա:

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

• Հաբեր՝ 7,5 մգ և 15 մգ դեղաչափերով:
• Բերանային (օրալ) սուսպենզիա՝ 7,5 մգ/մլ դեղաչափեր:

Պահպանում

• Մելոքսիկամը պետք է պահպանել չոր և սենյակային ջերմաստիճանային պայմաններում (15-30° C):

Ամփոփում

Մելոքսիկամը ՈՍՀԲԴ է, որը նշանակվում է օստեոարթրիտով, ռևմատոիդ արթրիտով և պատանեկան արթրիտով երկու տարեկան և ավելի բարձր անձանց մոտ հոդերի բորբոքմամբ պայմանավորված այտուցը, կարկամությունը և ցավը բուժելիս: