Միջազգային անվանում (հապավում). Тotal Cholesterol (CHOL)
Նկարագրություն
Խոլեստերինը (CHOL) ճարպային փոխանակության կարևորագույն ցուցանիշն է:
Խոլեստերինը (խոլեստերոլ) երկրորդային միատոմ ցիկլիկ սպիրտ է: Արյան մեջ և հյուսվածքներում հանդիպում է ազատ և եթերացված տարատեսակներով:
Ազատ խոլեստերինը մտնում է բջջային պլազմատիկ թաղանթների, ինչպես նաև միտոքոնդրիալ և ավելի քիչ քանակներով՝ էնդոպլազմատիկ ցանցի թաղանթների կազմության մեջ: Արյան շիճուկում ավելի գերակշռող են խոլեստերինի եթերները: Խոլեստերինը հանդիսանում է սեռական հորմոնների, կորտիկոստերոիդների, ճարպաթթուների և վիտամին D-ի սինթեզման սկզբնաղբյուրը:
Խոլեստերինի մինչև 80%-ը արտադրվում է լյարդում, իսկ մնացած մասն օրգանիզմ է ներմուծվում կենդանական ծագման մթերքների միջոցով՝ ճարպոտ միս, կարագ, ձու և այլն: Խոլեստերինը ջրալուծ չէ, ուստի տարբեր օրգան-հյուսվածքների միջև տեղափոխվում է լիպոպրոտեիդային միացությունների կազմության մեջ:
Տարբերակում են խոլեստերինի երկու հիմնական ֆրակցիաներ՝
- ցածր խտության լիպոպրոտեիդների (LDL) կամ վատ խոլեստերին
- բարձր խտության լիպոպրոտեիդների (HDL) կամ լավ խոլեստերին
Այս երկու խոլեստերինները միմյանցից տարբերվում են իրենց բաղադրությամբ և գործառույթով:
Ծնվելիս մարդու արյան պլազմայում խոլեստերինի մակարդակը 3,0 մմոլ/լ-ից ցածր է: Տարիքին զուգահեռ արյան մեջ խոլեստերինի պարունակությունը բարձրանում է, ինչպես նաև ի հայտ են գալիս միջսեռային տարբերություններ: Տղամարդկանց մոտ խոլեստերինի մակարդակը սկսում է աճել վաղ և միջին չափահաս տարիքում, որից հետո մեծ տարիքում սկսում է նվազել: Կանանց մոտ խոլեստերինի մակարդակը տարիքի հետ աճում է ավելի դանդաղ՝ մինչև դաշտանադադարը (մենոպաուզա կամ կլիմաքս), որից հետո կարող է նույնիսկ գերազանցել տղամարդկանց մակարդակը, որը կապված է սեռական հորմոնների հետ: Էստրոգենները նվազեցնում, իսկ անդրոգենները բարձրացնում են ընդհանուր խոլեստերինի մակարդակը:
Խոլեստերինի կուտակումը համարվում է աթերոսկլերոզի և սրտի իշեմիկ հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոն: Չափահաս տարիքում արյան խոլեստերինի 6,22 մմոլ/լ և ավելի բարձր ցուցանիշները կանխատեսում են սրտի իշեմիկ հիվանդության բարձր ռիսկ:
Ընդհանուր խոլեստերինի բարձր սահմանային և նորմայից բարձր ցուցանիշների դեպքում նպատակահարմար է ուսումնասիրել նաև լիպիդային պրոֆիլի մնացած ցուցանիշները՝ տրիգլիցերիդները, ցածր խտության (LDL) և բարձր խտության (HDL) լիպոպրոտեիդների խոլեստերինը:
Լաբորատոր բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
- աթերոսկլերոզ և դրանով պայմանավորված սրտանոթային հիվանդություններ՝ սրտի իշեմիկ հիվանդություն, սրտամկանի ինֆարկտ և այլն (կանխատեսում, ռիսկերի գնահատում, ախտորոշում)
- լյարդային և երիկամային հիվանդություն
- ներզատական (էնդոկրին) հիվանդություններ, ինչպիսիք են թերակտիվ վահանաձև գեղձը (հիպոթիրեոզ) և շաքարային դիաբետը
Կենսանմուշ
CHOL թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում՝ սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) հետո: Այս ընթացքում հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ շաքարով) չի թույլատրվում: Կարելի է ընդունել ջուր:
Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)
Միավորների փոխակերպում
մգ/դլ x 0,026 = մմոլ/լ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործման միջակայքեր
- նորմա՝ < 5,2 մմոլ/լ
- չափավոր ռիսկ՝ (5,2-7,8) մմոլ/լ
- բարձր ռիսկ՝ > 7,8 մմոլ/լ
Այլընտրանքային միջակայքեր
| Տարիք | Սեռ | CHOL, մմոլ/լ |
|---|---|---|
| < 5 տ. | Տղամարդիկ | 2,95 - 5,25 |
| Կանայք | 2,90 - 5,18 | |
| 5 - 10 տ. | Տղամարդիկ | 3,13 - 5,25 |
| Կանայք | 3,26 - 5,3 | |
| 10 - 15 տ. | Տղամարդիկ | 3,08 - 5,23 |
| Կանայք | 3,21 - 5,20 | |
| 15 - 20 տ. | Տղամարդիկ | 2,93 - 5,10 |
| Կանայք | 3,08 - 5,18 | |
| 20 - 25 տ. | Տղամարդիկ | 3,21 - 5,64 |
| Կանայք | 3,16 - 5,59 | |
| 25 - 30 տ. | Տղամարդիկ | 3,44 - 6,32 |
| Կանայք | 3,32 - 5,75 | |
| 30 - 35 տ. | Տղամարդիկ | 3,57 - 6,58 |
| Կանայք | 3,37 - 5,96 | |
| 35 - 40 տ. | Տղամարդիկ | 3,78 - 6,99 |
| Կանայք | 3,63 - 6,27 | |
| 40 - 45 տ. | Տղամարդիկ | 3,91 - 6,94 |
| Կանայք | 3,81 - 6,53 | |
| 45 - 50 տ. | Տղամարդիկ | 4,09 - 7,15 |
| Կանայք | 3,94 - 6,86 | |
| 50 - 55 տ. | Տղամարդիկ | 4,09 - 7,17 |
| Կանայք | 4,20 - 7,38 | |
| 55 - 60 տ. | Տղամարդիկ | 4,04 - 7,15 |
| Կանայք | 4,45 - 7,77 | |
| 60 - 65 տ. | Տղամարդիկ | 4,12 - 7,15 |
| Կանայք | 4,45 - 7,69 | |
| 65 - 70 տ. | Տղամարդիկ | 4,09 - 7,10 |
| Կանայք | 4,43 - 7,85 | |
| > 70 տ. | Տղամարդիկ | 3,73 - 6,86 |
| Կանայք | 4,48 - 7,25 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
CHOL-ի մակարդակի բարձրաձում (հիպերխոլեստերինեմիա)
Առաջնային հիպերլիպիդեմիաներ
- ընտանեկան հիպերխոլեստերինեմիա (IIa, IIb ֆենոտիպեր)
- ընտանեկան համակցված հիպերխոլեստերինեմիա
- պոլիգեն հիպերխոլեստերինեմիա (IIa ֆենոտիպ)
- ընտանեկան դիսբետալիպոպրոտեինեմիա (III ֆենոտիպ)
Երկրորդային հիպերլիպիդեմիաներ
- աթերոսկլերոզ, սրտի իշեմիկ հիվանդություն, սրտամկանի ինֆարկտ
- լյարդային հիվանդություն
- ներ- և արտալյարդային լեղու կանգ (խոլեստազ), օրինակ՝ լյարդի առաջնային բիլիար ցիռոզ, արտալյարդային դեղնուկներ)
- Գիրկեի հիվանդություն (գլիկոգենոզ)
- երիկամային հիվանդություն, ինչպիսիք են գլոմերուլոնեֆրիտը, նեֆրոտիկ համախտանիշը, քրոնիկ երիկամային անբավարարությունը
- քրոնիկ պանկրեատիտ, ենթաստամոքսային գեղձի չարորակ ուռուցքներ
- շաքարային դիաբետ
- թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)
- սոմատոտրոպ հորմոնի (hGH) դեֆիցիտ
- գիրացում, ճարպակալում
- հղիություն
- որոշ դեղեր՝ բետա-պաշարիչներ, թիազիդային միզամուղներ, բերանային (օրալ) հակաբեղմնավորիչներ, կորտիկոստերոիդներ, անդրոգեններ, Ասպիրին, Ամիոդարոն
- պոդագրա
- ալկոհոլիզմ
- ածխաջրատներով և ճարպերով հարուստ սննդակարգ
CHOL-ի մակարդակի նվազեցում (հիպոխոլեստերինեմիա)
- հյուծում, սովահարություն
- մալաբսորբցիայի համախտանիշ
- տարածուն այրվածքներ
- սուր ընթացքով ծանր հիվանդություններ և վարակներ
- հեպատոցիտների նեկրոզ, լյարդի ցիռոզի վերջնային փուլ, հեպատոկարցինոմա
- սեպսիս
- գերակտիվ վահանաձև գեղձ (թիրեոտոքսիկոզ)
- քրոնիկ սրտային անբավարարություն
- հիպո- և աբետալիպոպրոտեինեմիա
- ալֆալիպոպրոտեինների դեֆիցիտ (Տանժերի հիվանդություն)
- մեգալոբլաստիկ անեմիա
- թալասեմիա
- թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություն (ԹՔՕՀ), թոքերի տուբերկուլոզ
- խոլսեթերինի մակարդակը նվազեցնող դեղեր (օրինակ՝ Խոլեստիրամին)
- որոշ դեղեր (կլոմիֆեն, էստրոգեններ, Ինտերֆերոն, Նեոմիցին, Թիրոքսին, Կետոկոնազոլ)
Վարվեք այս կերպ
Լաբորատոր թեստի արդյունքների մեկնաբանումը վստահեք ձեր բժշկին: Նա ձեզ կբացատրի յուրաքանչյուր ցուցանիշը և դրա շեղման հնարավոր պատճառը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն վերլուծել ձեր պատասխանները և, առավել ևս, ինքնուրույն փոխել ձեր դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024