Միջազգային անվանում (հապավում). Potassium Ionized (К+)
Նկարագրություն
Կալիումը (Potassium, К+) ներբջջային հեղուկի հիմնական կատիոնն է:
Կալիումը մասնակցում է բջջի էլեկտրական թաղանթային պոտենցիալի ապահովմանը: Այն կարգավորում է ներբջջային օսմոտիկ ճնշումը, խթանում գլիկոլիզի ֆերմենտների ակտիվությունը, մասնակցում սպիտակուցների և գլիկոգենի նյութափոխանակությանը, կարևոր դեր է խաղում նյարդային և մկանային բջիջներում գործողության պոտենցիալի ձևավորման և նյարդային գրգռահաղորդականության մեջ: Կալիումը նաև օժտված է իմունոմոդուլյատոր ակտիվությամբ:
Արյան պլազմայում (շիճուկում) կալիումի մակարդակը կախված է հետևյալ երեք գործընթացների հավասարակշռությունից՝
- արտաքին կալիումի ստացում
- օրգանիզմում տեղաբաշխում
- օրգանիզմից հեռացում (երիկամներով, քրտնագեղձերով, աղիներով):
Օրգանիզմում կալիումային պահեստ գոյություն չունի, ուստի և բջջիջների ներսում կալիումի մակարդակի նունիսկ փոքր տեղաշարժերն արտացոլվում են արյան պլազմայում վերջինիս մակարդակի փոփոխության վրա:
Բջիջների կողմից կալիումի կլանումը խթանվում է ինսուլինով, ինչպես նաև կատեխոլամինների և ալդոստերոնի ազդեցությամբ: Արյան թթվայնության (pH) փոփոխությունն ուղեկցվում է բջիջներում կալիումի իոնների մակարդակի տեղաշարժերով. ացիդոզի դեպքում իոնները բջիջներից դուրս են գալիս դեպի արյան պլազմա, և հակառակը:
Արյան շիճուկի կալիումի նորմայից ավելի բարձր մակարդակի ժամանակ (hիպերկալիեմիա) գրանցվում է փորոքային հաճախասրտություն (վենտրիկուլյար տախիկարդիա), փորոքների շողացում (վենտրիկուլյար ֆիբրիլյացիա) և անգամ սրտի կանգ (ասիստոլիա):
Արյան շիճուկի կալիումի նորմայից ավելի ցածր մակարդակի ժամանակ (hիպոկալիեմիա) ժամանակ զարգանում են մկանային թուլություն, ռեֆլեքսների ընկճում, հիպոտոնիա, սրտի հաղորդականության խանգարումներ, աղիների անանցանելիություն և շատամիզություն (պոլիուրիա):
Լաբորատոր բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
- երիկամների գործունեության հետազոտություն
- սրտանոթային հիվանդություններ
- սրտի ռիթմի խանգարումներ (առիթմիաներ)
- բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա)
- մակերիկամային անբավարարություն
- կալիումի մակարդակի հսկողություն միզամուղներ, սրտային գլիկոզիդներ նշանակելիս
Կենսանմուշ
К+ թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը պետք է խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:
Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
մգ/դլ (միլիգրամլ/դեցիլիտր), մէք/լ (միլիէքվիվալենտ/լիտր)
Միավորների փոխակերպում
մգ/դլ x 0,25 = մմոլ/լ, մէք/լ = մմոլ/լ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
Չափահասներ. արյան շիճուկ՝ (3,4‑5,1) մմոլ/լ
Այլընտրանքային միջակայքեր
| Տարիք | К+, մմոլ/լ |
|---|---|
| 1 օր.-4,3 շաբ. | 3,7 - 5,9 |
| 4,3 շաբ.-24 ամս. | 4,1 - 5,3 |
| 24 ամս.-14 տ. | 3,4 - 4,7 |
| > 14 տ. | 3,5 - 5,1 |
| Սեռ | |
| Տղամարդիկ | 3,5 - 4,5 |
| Կանայք | 3,4 - 4,4 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
Կալիումի մակարդակի բարձրացում (հիպերկալիեմիա)
- օրգանիզմ կալիումի ուժեղացված մուտք՝ կալիումական ինֆուզիոն հեղուկների արագ ներմուծում
- կալիումի ուժեղացված ելք բջիջներից դեպի արտաբջջային տարածություն՝ զանգվածային հեմոլիզ, ռաբդոմիոլիզ, ուռուցքների քայքայում, հյուսվածքների ծանր ախտահարումներ, ծանր այրվածքներ, չարորակ տենդ, ացիդոզ
- երիկամներով կալիումի հեռացման թուլացում՝ սուր երիկամային անբավարարություն՝ օլիգո- և անուրիայով, քրոնիկ երիկամային անբավարարության տերմինալ փուլ, Ադիսոնի հիվանդություն, կեղծ հիպոալդոստերոնիզմ, ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգի հիպոֆունկցիա, շոկային վիճակներ, հյուսվածքների իշեմիա
- արտաբջջային հեղուկների ծավալի նվազեցում՝ ջրազրկում (դեհիդրատացիա)
- որոշ դեղերի ընդունում՝ Ամիլորիդ, Սպիրոնոլակտոն, Տրիամտերեն, Ամինոկոպրոնաթթու, հակաուռուցքային միջոցներ, Դիգոքսին, ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղեր, Տրիմետոպրիմ-Սուլֆամետոքսազոլ
- թիազիդային միզամուղների գերդոզավորում
Կալիումի մակարդակի նվազեցում (հիպոկալիեմիա)
- դեպի օրգանիզմ կալիումի անբավարար մուտք՝ երկարատև սովահարություն, կալումից աղքատ սննդակարգ
- օրգանիզմից կալիումի կորստի ուժեղացում՝ հաճախակի փսխումներ, ծանր փորլուծություն, աղիքային խուղակներ, ստամոքսի պարունակության արտածծում նազոգաստրալ զոնդով և այլն
- կալիումի կորուստ մեզով՝ երիկամների խողովակիկային ացիդոզ, անբավարարություն, Ֆանկոնիի համախտանիշ, Կոննի համախտանիշ (առաջնային ալդոստերոնիզմ), երկրորդային ալդոստերոնիզմ, Քուշինգի համախտանիշ, օսմոտիկ դիուրեզ (շաքարային դիաբետ), ալկալոզ, ադրենոկորտիկոտրոպ հորմոնի (ACTH), Կորտիզոլի, Ալդոստերոնի ներմուծում
- օրանիզմում կալիումի տեղաբախշում (ուժեղացած մուտք դեպի բջիջներ)՝ գլյուկոզ-ինսուլինային բուժում, ընտանեկան պերիոդիկ կաթված, ալկալոզ
- կալիումի կորուստ քրտինքով, օրինակ, կիստոզ ֆիբրոզի ժամանակ (մուկովիսցիդոզ)
- մեգալոբլաստիկ անեմիաների բուժում վիտամին В12-ով կամ ֆոլաթթվով
- մարմնի ջերմաստիճանի նվազում (հիպոթերմիա)
- որոշ դեղերի ընդունում՝ կորտիկոստերոիդներ, ոչ կալիում-խնայող միզամուղներ, բետա-պաշարիչներ, հակաբիոտիկներ
- կալիում չպարունակող կամ քիչ պարունակող հեղուկների մեծ ծավալների ներմուծում
- VIP-ոմաներ` ենթաստամոքսային գեղձի կղզյակների այնպիսի բջիջների ուռուցքներ, որոնք արտադրում են վազոակտիվ ինտերստիցիալ պոլիպեպտիդ (VIP)
- մագնեզիումի անբավարարություն (դեֆիցիտ)
Վարվեք այս կերպ
Լաբորատոր թեստի արդյունքների մեկնաբանումը վստահեք ձեր բժշկին: Նա ձեզ կբացատրի յուրաքանչյուր ցուցանիշը և դրա շեղման հնարավոր պատճառը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն վերլուծել ձեր պատասխանները և, առավել ևս, ինքնուրույն փոխել ձեր դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 17-04-2024